1. Pojecie Rewitalizacji.
Rewitalizacja z łac. re-+vita – dosłownie: przywrócenie do życia, ożywienie, ang. revitalization, urban renewal, urban redevelopment. W języku polskim pojęcie rewitalizacji nadużywane bywa jako nazwa wszelkich remontów, adaptacji, czy też modernizacji. Tymczasem pojęcie to odnosi się do działań podejmowanych w dużej skali (np. dzielnica, część miasta) i w odniesieniu do wielu płaszczyzn funkcjonowania przestrzeni miejskiej (np. architektonicznej, społecznej, ekonomicznej, kulturowej). Pojęciem rewitalizacji określa się proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych na zdegradowanych obszarach miast. Przez degradację rozumie się pogorszenie stanu infrastruktury miejskiej, jak również negatywne zjawiska zachodzące w sferze społecznej. Rewitalizacja ma przyczynić się do poprawy jakości życia mieszkańców, przywrócenia ładu przestrzennego, ożywienia gospodarczego oraz odbudowy więzi społecznych.
2. Rewitalizacja - co to jest, na czym polega?
Zgodnie z wytycznymi gmina decydując się na podjęcie działań rewitalizacyjnych przeprowadziła analizę sytuacji społeczno-gospodarczej gminy oraz dokumentów lokalnych i ponadlokalnych, pod kątem występowania stanu kryzysowego. Następnie za pomocą obiektywnych metod badawczych stwierdziła, że na terenie gminy znajdują się obszary zdegradowane. Gmina określiła ich zasięg przestrzenny oraz wskazała, która część obszarów zdegradowanych stanowić będzie obszar rewitalizacji, tj. obszar na którym w pierwszej kolejności podjęte zostaną działania naprawcze, mające wyprowadzić dany teren ze stanu kryzysowego.
Obszar rewitalizacji może obejmować cały obszar zdegradowany, jednakże pod warunkiem, że nie obejmie terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy.
To właśnie dla tych obszarów zaprogramowane zostaną działania w ramach programu rewitalizacji.
Rewitalizacja to proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania prowadzone na rzecz lokalnej społeczności, poprzez przedsięwzięcia całościowe (integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki), skoncentrowane terytorialnie i prowadzone we współpracy z lokalną społecznością, w sposób zaplanowany oraz zintegrowany przez określenie i realizację programów rewitalizacji.
Przedsięwzięcia rewitalizacyjne to projekt, grupa projektów lub innych działań, w szczególności o charakterze społecznym, gospodarczym, urbanistycznym, budowlanym, środowiskowym, konserwatorskim, edukacyjnym, naukowym, zdrowotnym lub kulturalnym, zawartym lub wynikającym z programu rewitalizacji oraz logicznie powiązanym z treścią i celami programu rewitalizacji.
Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014 – 2020 (MR 2.08.2016 r.) zidentyfikowały następujące stany kryzysowe dla poszczególnych stref:
- społecznej (bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, niski poziom edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym),
- gospodarczej (niski stopień przedsiębiorczości, słaba kondycja lokalnych przedsiębiorstw),
- środowiskowej (przekroczenie standardów jakości środowiska, obecność odpadów stwarzających zagrożenie dla ludzi bądź stanu środowiska),
- przestrzenno - funkcjonalnej (niestarczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną i społeczną, brak dostępu do podstawowych usług lub ich niska jakość, niedostosowanie rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niski poziom obsługi komunikacyjnej, deficyt lub niska jakość terenów publicznych),
- technicznej (degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych, brak funkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych).
Zasady programowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych w celu ubiegania się o środki finansowe w ramach RPO WKP na lata 2014-2020 z dnia 18.01.2017 r. określają cele i oczekiwane efekty procesów rewitalizacyjnych w regionie. Wspierane będą tylko te działania, które pozwolą na osiągnięcie przynajmniej jednego ze wskazanych poniżej efektów na zdegradowanych obszarach:
- wzrost aktywności społecznej, ożywienie społeczne,
- zmniejszenie poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego ( związanego m.in. z oddaleniem od rynku pracy, degradacją obszarów, niewystarczającym dostępem do dobrej jakości, niedrogich usług społecznych), w tym poprzez poprawę warunków uczestnictwa osób w trudnej sytuacji w życiu społecznym i gospodarczym,
- wzrost zatrudnienia,
- ożywienie gospodarcze, wzrost potencjału gospodarczego miedzy innymi poprzez wsparcie rozwoju przedsiębiorczości.
Najistotniejszy jest pozytywny efekt społeczny rewitalizacji, dlatego też wszystkie działania na rzecz odnowy Miasta muszą być temu założeniu podporządkowane. Szczególnie działania infrastrukturalne muszą stanowić narzędzie niwelowania negatywnych zjawisk społecznych.
Punktem wyjścia dla programowania procesów rewitalizacji z RPO WK-P powinno być przede wszystkim zaplanowanie działań ukierunkowanych na ograniczenie negatywnych zjawisk społecznych, występujących na danym obszarze, finansowanych ze środków EFS (tzw. działań „miękkich”).
Jeżeli natomiast dla osiągnięcia założonych efektów społecznych rewitalizacji konieczne będzie zrealizowanie także projektów infrastrukturalnych, finansowanych ze środków EFRR, należy pamiętać o tym, iż będą one miały wyłącznie charakter pomocniczy, tj. wspierający wobec działań „miękkich”.
Partycypacja społeczna obejmuje przygotowanie, prowadzenie i ocenę rewitalizacji w sposób zapewniający aktywny udział interesariuszy, w tym poprzez uczestnictwo w konsultacjach. Partycypacja społeczna jest niezbędnym elementem działań rewitalizacyjnych, od etapu projektowania tych działań, przez ich realizację aż po ocenę przeprowadzonego całego procesu rewitalizacji
3. Co to jest program rewitalizacji?
Program rewitalizacji to inaczej mówiąc plan działań rewitalizacyjnych, jakie zamierzają podjąć wszyscy zainteresowani ożywieniem obszaru zdegradowanego, zapisany w konkretnej formie i uchwalony przez radę gminy której dotyczy, stanowiący narzędzie planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji.
4. Jaki obszar miasta Inowrocławia podlega rewitalizacji
Na podstawie zgromadzonych danych oraz przeprowadzonych analiz wyznaczono obszar zdegradowany, czyli taki, w którym obserwujemy nagromadzenie negatywnych zjawisk między innymi ubóstwa, bezrobocia, złego stanu technicznego budynków mieszkalnych. Największa skala nagromadzenia problemów została zdiagnozowana w Śródmieściu i na osiedlu Mątwy (w części zamieszkałej). Tereny te zostały uznane za obszar rewitalizacji, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację.
WYZNACZONE OBSZARY REWITALIZACJI:
